20 Yılın Ekonomik Görünümü
2002 Dış Borç stoku 130 Milyar Dolar.
2021 Dış Borç stoku 448 Milyar dolar
2002 İç Borç stoku 200 Milyar TL ( eski rakamla 200 Katrilyon TL)
2021 İç Borç stoku 1.250 Milyar TL(eski rakamla 1,2 Kentilyon TL)
Sadece 2020 yılında merkezi yönetim bütçe borcu 70 Milyar dolar arttı.
Ocak 2020 Merkezi yönetim borcu 1 Trilyon 336 Milyar TL olarak gerçekleşti. Ocak 2021 Merkezi yönetim borcu 1 Trilyon 812 Milyar TL olarak gerçekleşti.
128 Milyar dolar merkez bankası rezervi harcandı.
2002-2020 yılları arasında 62 Milyar dolar özelleştirme geliri harcandı.
(1986-2002 özelleştirme geliri 8 Milyar dolar. 2002-2018 özelleştirme geliri 62 Milyar dolar)
Hazine ve Maliye Bakan Lütfi Elvan, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesine verdiği yanıtta, 2017-Haziran 2021 yılları arasında kamuya ait yerlerin 9 milyar 452 milyon 174 bin 555 liraya satıldığını açıkladı. Buna göre şeker fabrikaları ve mülkleri, 3 milyar 464 milyon 479 bin 341 liraya satıldı.
Merkez Bankası’nın “yedek akçe” uygulamasında, bankada sabit tutulan kar oranı yüzde 20’den yüzde 6’ya indirildi. Bu şekilde Merkez Bankası yedek akçesi hazineye aktarılmış oldu. Bu düzenleme ile 40 Milyar TL (eski rakamla 40 katrilyon TL) bütçeye aktarıldı.
Yap-İşlet-Devret projeleri ile oluşan borç yükü 157 Milyar dolar oldu.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre 1991-2021 arasında 157,4 milyar dolar tutarında KÖİ sözleşmesi imzalandı.
Yine bu dönemde bedelli kalıcı hale geldi. Buradan elde edilen gelir harcandı.
Askerlik süresini 6 aya indiren, bedelli askerlik uygulamasını kalıcı hale getirerek askerlik sistemini yeniden düzenleyen kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Haziran 2019
2018 yılında vatandaşlık kanununda değişiklik yapıldı. 1 milyon dolar tutarında taşınmaz satın alan yabancılara Türk vatandaşlığı veriliyordu. Bu rakam 250 bin dolara indirildi. Bu şekilde gayrimenkul satışından elde edilen gelirler de harcandı.
Toplanan 147 Milyar TL (eski rakamla 147 katrilyon TL) deprem vergisi harcandı.
Bugüne kadar 147 milyar lira deprem vergisinin toplandığını söyleyen Bakan Kurum, kamu hastaneleri, okullar, valilik ve kaymakamlık binaları, sosyal konut ve kentsel dönüşüm için 1,2 katrilyon lira harcandığını söyledi.
2020 yılında işsizlik sigorta fonundan 43.4 Milyar TL harcandı.
CHP Adana Milletvekili Orhan Sümer, 2020 yılında İşsizlik Fonu’ndan 50 milyar TL’nin harcandığını ancak bunun sadece 6.6 milyar TL’sinin işsiz kalanlara verildiğini belirterek, “43.4 milyar nereye harcandı?” diye sordu. “Fonun toplam varlığı 2019 yılı sonunda 132 milyar TL’ydi. Bu yılın ilk 8 ayında fonun 26 milyar TL yeni geliri oldu. Hiç harcama yapılmasaydı fonda 158 milyar TL olması gerekirdi. Ancak eylül ayı itibarıyla fonun varlığı 109 milyar TL’ye indi.
Yine bu dönemde maden ruhsat sayılarında anormal artış oldu. 2004 yılında maden kanunu çıkarıldı. Bu gelirleri de harcadılar.
1923-2004 yabancılara verilen maden ruhsat sayısı 1500, 2004-2008 yıllarında yabancılara verilen ruhsat sayısı 45300.
2008-2018 arası 323 maden ruhsatı verildi.
2018 yılında 616 bölge
2019 yılında 417 bölge
2020 yılında 766 bölgede maden ruhsatı ihalesi yapıldı.
Sonuç; 20 yılda ülke borcu katlanmış. Ülke varlıkları ve değerleri satılmış. Ülke varlık ve birikimleri harcanmış. Buna rağmen yaptık dediklerinin tamamı da halkın sırtına borç olarak yüklenmiş. O zaman bu paralar nereye harcandı, sormak hakkımız değil mi?
Nasuh Bektaş.